Yangın ve Tabii Afetler Bilgisi

YANGIN VE TABİİ AFETLER

ÖZEL GÜVENLİK OKULU DERS PROGRAMI

1- 5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun bu kanunun 26/06/2004 Tarih ve 25504 Sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

2- Bu kanunun 26. maddesine göre 07/10/2004 tarih ve 25606 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Özel Güvenlik Hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelik çıkmıştır.Bu yönetmeliğin ek-12 listesine göre ders görüyorum.

3- 7126 sayılı Sivil Savunma Kanunu 13/06/1958 Tarih ve 9931 sayılı Resmi Gazete'de yayınlandı.Bu kanuna göre Sivil Toplum Örgütleri doğal afetler ve büyük yangınlarda ''Orman Yangınlarında'' 18 yaş ile 65 yaş arası kadın erkek gözetmeksizin her vatandaş katılmak zorundadır.

4- Binaları Yangından Koruma Yönetmeliği 19/12/2007 Tarih ve 26735 Sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.Bu yönetmeliğin 126.nci maddesine göre 50 kişiden fazla personel bulunan kamu ve özel iş yerlerinde 4 ekip kurmak zorunludur.

1.Söndürme Ekibi

2.Kurtarma Ekibi

3.Koruma Ekibi

4.İlkyardım Ekibi

Aynı yönetmeliğin 129 ve 130.'uncu maddelerine göre bu ekiplerde iş yerlerinde hazırlanan yönergeye göre meslek içi eğitimi yaptırılır.İş yerlerinin özelliğine göre yangın yönergesi hazırlanır.Ekip başları ve Sivil Savunma Amirleri, İçişleri Bakanlığına bağlı Sivil Savunma Genel Müdürlüğü Kolejinde Meslek İçi Eğitimini görürler.Sivil Savunma Ekipleri,Sivil Savunma Ekipleri 'Halktan' tabii afetlerde görev alırlar.

5-İTFAİYE TEŞKİLLERİ

Belediyeler 03/07/2005 Tarihinde çıkan 5393 Sayılı Belediye Kanununun 52.maddesine göre İtfaiye Teşkilatlarını kurarlar.5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu 23 Temmuz 2004 Tarihinde çıkan kanunun 7.maddesinin 'U' fıkrasına göre Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı'nı kurarlar.

21 Ekim 2006 Tarih ve 26326 Sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Belediye İtfaiye Yönetmeliği çıkmıştır.İtfaiye Teşkillerinin Kuruluş, Görev, Eğitim bu Yönetmelik gereğince çalışırlar.Bu Yönetmeliğe göre İtfaiyesi kurulmayan ilgili Belediye İtfaiyesini 1 Yıl içinde kurar ve kendi çalışma yönergesini hazırlamak zorundadır.

-1-

6-YANMA NEDİR ?

Maddenin ısı ve oksijenle birleşmesi sonucu oluşan kimyasal bir olaydır.İnsanoğlunun yanmadan yararlandığı soba,şömine,mangal,kalorifer kazanlarında kullanıldığı, sanayide ve faydalı işlerde kullanılmalara YANMA denir. (Ateş)

7-ÖZEL GÜVENLİK HİZMETLERİNE DAİR KANUNLAR

1.5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine dair kanun,

2.7126 Sayılı Sivil Savunma kanunu,

3.5393 Sayılı Belediye kanunu 52. maddesi,

4.5216 Sayılı Büyükşehir Belediye kanunu 48.maddesi itf.,

5.4703 Sayılı üretilen ürünlere Avrupa standartlarına uygunluk teknik mevzuat kanunu,

6.5237 Sayılı Türk Ceza kanunu,(25.Madde ve 49.Madde)

7.862 Sayılı TSE kanunu,

8.1519 Sayılı TS uygunluk kanunu,

9.6831 Sayılı Orman kanunu,

10.1412 Sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunun 12.ci Maddesine göre Arama ve Yoklama,5271 Sayılı CMK'un 90. Maddesine göre.

11.Türk Medeni Kanununun 981. Maddesine göre işlem,

12.Borçlar Kanunun 52.ci Maddesine göre işlem,

13.5442 Sayılı Kanuna göre valinin Hava ek 1'e süre görev vermesi,

14.5149 Sayılı Müsabakalarda Düzensizlik Dair Durum için 5.ci Maddenin 2.fıkrası,6.cı Maddenin 2. fıkrasına göre yetki.

15.7269 Sayılı Afetler Kanunu

16.5902 Sayılı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Güvenlik Hakkında Kanun

Özel Güvenlik Hizmetlerine dair Yönetmelikler

1.Özel Güvenlik Hizmetlerine dair Yönetmelik,

2.Uygunluk Yönetmeliği 'CE',

3.Belediye Zabıta Yönetmeliği,

4.Binaları Yangından Koruma Yönetmeliği,

5.İşyerlerini denetleme Yönetmeliği,

6.Belediye İtfaiye Yönetmeliği,

7.İl Özel İdaresi ve Belediye hizmetlerine katılım yönetmeliği (Gönüllü)

8.Özel Güvenlik Görevlileri Sağlık Şartları Yönetmeliği (Personel Sağlık Raporu)

9.Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik

-2-

10.26 Eylül 2009 Tarih ve 27358 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Özel Güvenlik Hizmetlerine dair Kanun uygulanmasına ilişkin yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair Yönetmelik.

11.11Nisan 2014 Tarih ve 28969 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

Özel Güvenlik Hizmetlerine dair Yönergeler

1.İşyerlerinde Yangın Yönergesi,

2.İşyerlerinde Sivil Savunma Ekiplerinin çalışma Yönergesi,

3.İtfaiye Teşkilatlarının çalışma Yönergeleri,

4.İl Özel İdaresi ve Belediye hizmetlerine katılım Yönetmeliği,ne özel Gönüllü katılanlar için çalışma ve katılanlar yönergesi ve sözleşmeleri hazırlanacak ?

ÖZEL GÜVENLİK MALİ SORUMLULUK SİGORTASI TARİFE VE TALİMATI

1-Özel Sigorta Tarifesi (Yıllık) Ücretleri

2-Özel Güvenlik Mali Sorumluluk Sigorası

8-YANGINDAN KORUNMA EKİPLERİN LİSTESİ

SÖNDÜRME EKİBİ

GÖREVİ: ADI VE SOYADI

Ekip Başı

Ekip Personeli

KURTARMA EKİBİ

GÖREVİ: ADI VE SOYADI

Ekip Başı

Ekip Personeli

-3-

İLKYARDIM EKİBİ

GÖREVİ: ADI VE SOYADI

Ekip Başı

Ekip Personeli

KORUMA EKİBİ

GÖREVİ: ADI VE SOYADI

Ekip Başı

Ekip Personeli

9-YANGIN NEDİR ?

Yararlanmak amacı ile yakılan ateşlerin dışında oluşan ve denetlenemeyen yanma olayına YANGIN denir.

Hiçbir yangın patlama ve parlama dışında başlangıçta büyük ve şiddetli değildir.

Yangına başlangıç anında müdahale edilmez ise yangının büyüklüğü ve şiddeti artar.

10-YANMA ÇEŞİTLERİ

YAVAŞ YANMA:Yavaş yanma şu durumlarda olur;

a.Yanıcı maddenin bünyesi itibariyle yanıcı buhar ve gaz oluşturmadığı,

b.Yeterli ısının olmaması,

c.Yeterli oksijenin olmaması halinde yavaş yanma olacaktır. Örnek:Canlıların solunum olayı yavaş yanmadır.

HIZLI YANMA:Yanmanın bütün belirtileriyle ortaya çıktığı durumdur.Yanmanın

-4-

belirtileri,ısı,ışık,alev ve korlaşmadır.Bazı maddeler katı halinden sıvı hale daha sonrada gaz haline gelerek yanarlar.

KENDİ KENDİNE YANMA:Yavaş yanmanın zamanla hızlı yanmaya dönüşmesidir.Özellikle bitkisel kökenli yağlı maddeler normal hava ortam ısısı ve oksijeni içerisinde kolaylıkla oksitlenmekte, bu oksitlenme sırasında ise gittikçe artan bir ısı çıkarmaktadır.Zamanla doğru orantılı olarak artan bu ısı bir süre sonra alevlenme için yeterli ısıyı bularak maddenin kendiliğinden tutuşmasına neden olacaktır. Örneğin:Bezir yağına bulaştırılmış bez parçası yukarıda açıklandığı biçimde bir süre sonra alev alarak yanmaya başlar.

PARLAMA VE PATLAMA:

PARLAMA:Yanma özelliği olan sıvılar hava ile belirli oranlarda karışması durumunda en düşük ısı derecesinde parlamaya hazır bir buhar tabakası oluşturur.

PATLAMA:Tamamen bir yanma olayı olup parlamadan daha fazla ve hızlı bir kimyasal değişimi anlatır.Kimyasal değişimdeki bu hıza PATLAMA HIZI denir.Bu hız saniyede metre olarak ölçülür.Şiddeti ise cm2'ye kg. Olarak belirlenir.Patlama anında madde tamamen yanar.Bu olayda maddenin cinsi,birleşimi,büyüklüğü ve oksijen oranının rolü büyüktür.

11-YANMANIN KOŞULLARI

A.YANICI MADDE

a.Katı Halinde Yanma:Moleküller arasında büyük bir çekim kuvvetiyle birbirine sıkıca bağlı olan, belirli bir hacim ve biçime sahip olan maddelere Katı Maddeler denir.Bu tip maddeler genel olarak ısı etkisiyle yanıcı buhar veya gaz çıkarmakta ve oksijenle birleşmeleri sonucunda yanma olayı gerçekleşmektedir.

b.Sıvı Halinde Yanma:Belli bir hacimleri bulunan moleküller arasındaki çekim kuvveti belirli bir biçim alabilecek kadar kuvvetli olmayıp bulundukları kabın biçimlerini alan maddeler Sıvı Maddeler denir.

Sıvı maddeler genelde buharlaştıktan sonra yanar.Bunların pek çoğu normal havada buharlaşırlar.Sıvı maddeler katı maddelere göre daha kolay ve hızlı yanarlar.Sıvı yanıcı maddelerin çoğunluğunun buharı (benzin,mazot,tiner vb.) havadan ağırdır.

-5-

c.Gaz Halinde Yanma:Molekülleri arasındaki çekim kuvveti bir hacim ve biçim alabilecek kadar kuvvetli olmayan,bulundukları kabın, yerin biçim ve biçimlerini alan maddelere Gaz Halindeki Maddeler denir.Katı ve Sıvı maddeler hemen hemen hiç sıkıştırılmadığı halde, gaz halindeki maddeler gazın basıncına dayanabilecek güçteki kaplarda sıkıştırılıp gevşettirilebilir.

Genellikle gaz halindeki yanıcı maddeler diğer yanıcı maddelere oranla daha kolay ve daha hızlı yanarlar.Büyük kütleler halinde oksijenle ilişkiye girdiği anda yanmaları patlama biçiminde olur.

Bu tip yanıcı maddeler çoğu zaman çeşitli gazların karışımından oluşurlar.

Örneğin: Hava gazı.Bu nedenle zehirleme oranları yüksektir.

B.OKSİJEN

Yanma olayını gerçekleştiren temel öğelerden birisi de oksijendir.Oksijenin hava içerisindeki oranı %21 dir.Oksijen rengi,tadı,kokusu olmayan bir gaz olup ( 0 ) - 183 C de sıvılaşır ve bu durumda depo edilir.Bir ateşin varlığını sürdürebilmesi için en az %16 oranında oksijene gereksinimi vardır.Oksijen miktarının bu oranın altına düşmesi halinde ATEŞİN gücü azalır ve sönmeye başlar.

C.ISI

Bir cismin sıcaklığının artmasına neden olan fiziksel etkidir.

a.Isı ile ilgili terimler

Kalori,sıcaklık,sıcaklık skalaları,enerji,ısı değeri,buharlaşma ısısı,alevlenme ısısı,yanma ısısı,yararlı ısı,zararlı ısı.

b.Isının Kaynakları

1.Doğadan Kaynaklardan Gelen Isı

Güneş

Volkanlar

2.Yapay Kaynaklardan Gelen Isı

Katı yakacaklı ısı kaynakları

Sıvı yakacaklı ısı kaynakları

Gaz yakacaklı ısı kaynakları

Elektriklenme

-6-

Sürtünme

Patlayıcı maddeler

12-YANGININ YAYILMASI

Çeşitli nedenlerle çıkan başlangıç yangınları değme-dokunma-ışınım-akma-sıçrama gibi olaylar sonucunda büyür ve genişler.Bu olaya yangının yayılması denilmektedir.Yangın bilgisi içerisinde yangının nedenleri ve etkenleri kadar yangının yayılmasının da incelenmesi ve oluşumlarının bilinmesi gereklidir.

Değme-dokunma

Işınım

Akma-Sıçrama

Elektrik yolu ile

13-İŞYERLERİNDE LÜZUMLU TELEFONLAR

Aşağıda belirtilen telefon her işyerinde bulunmak zorundadır.

İTFAİYE.......................................................110

EMNİYET.....................................................155-156

İLKYARDIM................................................112

ORMAN YANGINI......................................177

İŞYERİ MÜDÜRÜ........................................TELEFONU

İŞYERİ SAHİBİ............................................TELEFONU

DOĞALGAZ..................................................187

TEK.................................................................135

İSKİ.................................................................185 TELEFONU

14-ORMAN YANGINLARI

Orman yangınları insanların faydalanmak için kontrol altına almadan yaktıkları piknik ateşlerinin söndürülmeden bırakıldığı,tabiattan çıkan yangınlar (yıldırım düşmesi,ormana atılan şişe parçalarının güneş yansıması ile çıkan yangınlar) sabotajlar (kötü niyetli kişilerin amaçlı çıkardıkları yangınlar) ile oluşan yangınlara Orman Yangınları denir.

1.Yıldırım

2.Güneş ısısı

-7-

3.Dikkatsiz ve ihmal

4.Lokomotif bacaları ve kızgın kömür curufları

5.Kamp,çoban ve çocuk ateşleri

6.Sigara ve kibrit

7.Kasıtlı durumlar(Tarla açmak,otlak kazanmak ve bilerek yangın çıkarmak)

8.Sürtünmeler (Rüzgar etkisi ile sürtünmeden oluşacak ısı nedeniyle çıkan yangınlar)

ORMAN YANGINLARININ SÖNDÜRÜLMESİ

1.Ormanlarda ara bölümlerinin yapılması.

2.Su ile soğutarak söndürme.

3.Yangın bombası atılmak suretiyle söndürme.

4.Uçaklar ve helikopterlerle su atılması yöntemleriyle söndürme.

5.Orman itfaiyesi ile su kullanarak, soğutarak söndürme.

6.Orman yangınlarına 30-40 kişiden oluşansivil toplum örgütleri ile müdahale edilmesi.

7.10-15 kişilik ekiplerden oluşan söndürme ekipleri.

8.Orman Genel Müdürlüğünün ormanların korunması ve yangının erken haber alınması amacıyla çeşitli orman bölgelerinde 870 civarında gözetleme kulesi vardır.Telsiz ekipleri mevcuttur.

9.Şehir itfaiyeleri de orman itfaiyesi ekiplerine su takviyesi yapar.

6831 Sayılı Orman kanunun 68.maddesine göre yangın uyarısında devlete ait her türlü askeri ve mülki haberleşme araçlarından derhal parasız olarak faydalanır.

SÖNDÜRME DONANIMLARI

1.Budama devirme ve temizleme araçları

2.Tırmıklama,çapalama ve hendek açma aletleri

3.Sulu yangın söndürme araçları

4.Yakma araçları

-8-

5.Diğer araç ve gereçler

6.Hendek açma ve temizleme makinaları

15-YANGIN SEBEPLERİ

-Enerji Kaynaklarının yanlış kullanılması,

-Yangından korunma önlemlerinin alınmaması,

-Bilgisizlik,

-Dikkatsizlik,

-Kazalar,

-Sıçramalar,

-Sabotajlar,

-Tabiat olayları

16-YANGIN YERİNDEKİ TEHLİKELER

-Solunum zorluğu (Zehirlenme )

-Yangın büyümesi sıçraması (Flash-over)

-Nükleer Tehlike,

-Kimyasal Tehlike,

-Çökme Tehlikesi,

-Elektrik Çarpma Tehlikesi,

-Patlama Tehlikesi.

17-YANGIN ETKENLERİ

1.Bacalar

2.Sigara-Kibrit

3.Kıvılcım

4.Elektrik

5.Benzin ve benzerleri

6.Likit Petrol Gazı

7.Hayvanlar

8.Yıldırım

9.Güneş

-9-

18-YANGIN ÇEŞİTLERİ

A SINIFI (Katı Yanıcı Maddeler Yangını)

Odun,ham ve mamül tekstil maddeleri, kağıt,ot,pamuk vb. Yanıcı maddelere ait yangınlardır.

B SINIFI (Sıvı Yanıcı Maddeler Yangını )

Petrol,madeni yağlar,alkol,tiner,vernik ve yağlı boyalar gibi maddelerden oluşan yangınlardır.

C SINIFI (Gaz Yanıcı Maddeler Yangını )

Likit petrol gazı,havagazı,hidrojen gibi yanabilen çeşitli gazların yanmasıyla oluşan yangınlardır.

D SINIFI (Yanabilen Metal Yanıcı Maddeler Yangını)

Yanabilen hafif metallerin ve yanabilen hafif metal alaşımlarının (magnezyum,lityum,sodyum,potasyum,seryum gibi)maddelerin yanmasıyla oluşan yangınlardır.

19-SİVİL SAVUNMA EKİPLERİ VE SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİ (AKUT VE GEA )

7126 Sayılı Sivil Savunma Kanuna göre Türkiye genelinde valiliklerde ve kaymakamlıklarda Sivil Savunma Müdürlüklerince ''halktan'' kurulan Sivil Savunma ekipleri yangın yönetmeliğine göre kamu ve özel işyerlerinde kurulan Sivil Savunma Ekipleri tabii ve doğal afetlerde hep birlikte görev alacaklardır.

Sivil Toplum Örgütlerinde şu anda ülkemizde ve dünya ülkelerinde faaliyet gösteren AKUT

ve GEA örgütleri görev yapmaktadır.Bu örgütlerin ileriki yıllarda çoğalmasını temenni etmekteyiz.

20-AFET MERKEZ YÖNETİMİ (KAMU VE ÖZEL İŞYERLERİNDE,TÜM ÜLKEDE)

Afet, anında hükümet o bölgeyi AFET BÖLGESİ ilan ettiğinde tüm afet ekipleri o bölgede görev alırlar.Afet bölgesi sorumlusunca yapılan görev dağılımı ile

-10-

çalışırlar.Halkın salgın hastalıklara yakalanmaması konusunda önlem alırlar, halkın dinlenmesine ve yemek yemesi ile ilgili yer temin edilerek gerekli düzenlemeler afet merkez yönetimince yapılır.

21-SÖNDÜRME PRENSİPLERİ

A.Soğutarak Söndürme

a-Su ile söndürme

b-Kuvvetli üfleme

B-Havayı (Oksijeni) Kesme

a-Örtme

b-Boğma

22-SÖNDÜRÜCÜ MADDELER

*Su

*Kum

*CO 2 :Karbondioksit gazı renksiz,kokusuz,tatsız,yanmaz ve havadan ağırdır.Zehirli bir gazdır.B ve C Sınıfı yangınlarda kullanılmaktadır.

*Kuru Kimyevi Toz:

A,B,C Sınıfı yangınlarda kullanılır.

Bir bardak suya 1 çay kaşığı kadar karıştırılır.Suda çözülmez ve zar şeklinde üzerini kapatır.

*Köpük:%3 %6 kimyasal madde %97 %94 su ile ve yeterli oranda oksijenle karıştırıldığında köpük elde edilir.

*Köpük jeneratörü ile köpük elde edilir.Akaryakıt yangınlarında kullanılır.

*Yangını daha çabuk kontrol altına alır.

*Daha akışkandır.Kolaylıkla yayılır.

*İzalasyon ve geri alev alma direnci yükselir.

*Kuru kimyasal yangın tozları ile karıştırıldığında özellikleri bozulmaz.

*Normal protein esaslı köpük sıvıları karıştırılabilir.

23.GÜVENLİK GÖREVLİSİNİN YANGIN YERİNDE YAPACAĞI İŞLER

*Derhal uygun seyyar yangın söndürme cihazı ile müdahaleyi yapar,

*Yangın büyüklüğüne bağlı olarak itfaiye'ye ye haber verilir.

*Kurum yetkilileri ve çalışanlar uyarılır.

*Yangınla mücadele ekipleri veya itfaiye gelinceye kadar yangınla mücadeleye devam edilerek yangının büyümesi, yayılması önlenmeye çalışılır.

-11-

*Personel tahliyesi istendiğinde personelin / müşterilerin / ziyaretçilerin emniyetle tahliyesi sağlanır.

*Görevli ekipler yangınla mücadeleye başladıktan sonra yangın planındaki görevler yapılır.

*Otomatik yangın söndürme sistemleri ile yangını doğrular gerekirse müdahale ederek boşuna

devreye girmeyi önler.

YANGIN SIRASINDA VE YANGIN SONRASINDA;

*Yangın sırasında;

---yangın söndürme,keşif,hortumcu,

---kurtarma görevlisi,

---koruma görevlisi,

---ilk yardım görevlisi gibi ekiplerde görev yapar.

---Yangın sonrasında yangınla ilgili kayıtlar alarak rapor hazırlarlar, yangından kurtarılmış malzemenin güvenliğini sağlar.

24-AFET NEDİR?

Yerleşim,üretim,alt yapı,ulaşım,haberleşme gibi, genel hayatın zorunlu vasıtaların ve akışını bozacak ölçüde aniden ve belirli bir süreç içerisinde meydana gelen doğal yer ve hava hareketleridir.

AFET BÖLGESİ:Doğal afetin olumsuz sonuçlarından ciddi boyutlarda etkilenen ve yetkililerce acil yardıma ihtiyaç duyulduğunda AFET BÖLGESİ ilan edilmesi şartı aranmaksızın doğal olarak ortaya çıkan bölgelerdir.

ACİL YARDIM:Afetzedeleri kurtarma,yaralılara ilk yardım ve tıbbi tedavi,yapma,aç ve açıkta kalan ailelerin geçici barındırılması ve bunların yiyecek,giyecek,ısıtma,aydınlatma ve diğer ihtiyaç maddelerinin karşılanması ve salgınların önlenmesi için yapılacak yardımlardır.

ACİL YARDIM SÜRESİ:Afetin meydana gelmesiyle başlayıp, afetin sona ermesinden itibaren 15 gün devam eden,gerektiğinde Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca uzatılabilen,acil yardımlar ve bunlarla ilgili harcamaların yapıldığı süreyi ifade eder.

-12-

25-AFETİN ÖZELLİKLERİ VE SONUÇLARI

1.Etkileri büyük ve çarpıcıdır,kolay silinemez.

2.Alt ve üst yapıları bozarlar.

3.İnsanların üzerinde şok tesiri yaratırlar.

4.Sayıca fazla ölüm, sakatlık ve öksüz kalma gibi sonuçlar doğururlar.

5.Bulaşıcı ve salgın hastalıkların çıkmasına neden olurlar.

6.Ekonomik yapıyı bozarlar.

7.Maddi manevi kayıplar nedeniyle ciddi bütçelere ihtiyaç duyulur.

8.Devlet ve ülkeler arası yardım gerektirir.

26-AFET ÇEŞİTLERİ

A)DOĞAL AFETLER

1.Deprem

2.Su Baskını(Sel)

3.Kaya Düşmesi

4.Toprak Kayması

5.Çığ

6.Kuraklık

7.Fırtına-kasırga-tayfun-tornada-hortumlar

8.Volkan Patlaması

9.Tusunami(Deprem sonrası oluşan dev dalgalar)

10.Hava,su,çevre kirlenmesi

11.Büyük yangınlar

12.Aşırı kar yağışı

B)TEKNOLOJİK AFETLER

1.Baraj kazaları

2.Sınai kazalar

3.Nükleer santral kazaları

C)İNSAN KÖKENLİ AFETLER

1.Yangın

2.Salgın hastalıklar

3.Hava,su,çevre kirlenmesi

4.Ulaşım(Karayolu-Demiryolu-Hava-Deniz)kazaları

Yukarıda sayılan teknolojik ve insan kökenli afetler,

doğal afetler kapsamında;genel hayatı etkilediği ve doğal afetlerle sonuçta birleştiği için sayılmışlardır.

-13-

Sebebi ve çeşidi ne olursa olsun gerekli önlemler alınmadan doğal afetlerden korunmak mümkün olmadığı gibi can ve mal kaybı da her zaman büyük olmaktadır.Zira afet sözcüğünün karşıtı her zaman ve her yerde çok büyük zayiattır.

27-DEPREMDE YAPILACAK İŞLER

Bir deprem sırasında nasıl davranmanız gerektiğine ilişkin bilgiler edinerek ve bunları uygulayarak kendinizi sakinleştirebilir, kendinizi ve ailenizi korumak için daha hazırlıklı olabilir ve başkalarına yardımcı olabilirsiniz.

Öncelikle evinizin her bir odasındaki güvenli noktaları belirleyin.Güvenli noktaya yerleşme alıştırmalarıyla bu bilgiyi pekiştirin.Bu, özellikle çoçuklar için önemli bir adımdır.

Deprem başladığında nerede olursanız olun,hemen kendinizi korumaya alın ve sarsıntı durana kadar orada kalın.

EĞER BİNA İÇİNDEYSENİZ:

*Orada kalın;dışarıya koşmayın.

*Sağlam bir masa, mobilya vs. eşya altında ya da yanında kendinizi korumaya alın ve ona tutunun.

EĞER KORİDORDAYSANIZ:

*Duvarın dibine sinin.

*Eşikte durmayın;kapı çarpacak ve yaralanmanıza neden olacaktır.

*Başınızı ve yüzünüzü koruyun.

*Pencereler, cam bölmeler, aynalar, ocaklar, kitaplıklar, yüksek mobilyalar ve gevşek yapı elemanlarından uzak durun.

EĞER OTELDEYSENİZ:

*Otel odanızda sığınabileceğiniz en güvenli noktayı belirleyin.

*Otel güvenlik talimatını okuyun ve katta bulunan acil çıkış noktalarını öğrenin.

*Otelde kalırken, ayakkabılarınızı yatak altında, elbiselerinizi yakınınızda tutun.

*Seyahate çıkarken yanınıza küçük bir radyo ile el lambası almayı ihmal etmeyin.

*Asansör kullanmayın.

DEPREM SIRASINDA ASANSÖRDEYSENİZ:

*Kat çıkış düğmelerine basarak katta durdurun ve en seri biçimde asansörü terk edin.

-14-

EĞER AÇIK HAVADAYSANIZ:

*Olduğunuz yerde kalın.

*Pencerelerden, binalardan, elektrik telllerinden ve direklerden uzak, güvenli bir noktaya doğru gitmeye çalışın.

EĞER ARAÇTAYSANIZ:

*Güvenli bir yere yanaştırmaya çalışın.

*Yolu kapatmamaya özen gösterin.

*Köprülerden, alt ve üst geçitlerden ve binalardan olabildiğince uzağa park etmeye çalışın.

EĞER KALABALIK BİR TOPLULUKTAYSANIZ:

*Ezilmeyeceğiniz bir noktaya sığınmaya çalışın.

*Yüksek yapıların bulunduğu yaya yolları özellikle tehlikelidir.

*Eğer içerdeyseniz, devrilen kolonlar vb. çarpacağı için dışarıya koşmayın.

*Alışveriş merkezlerinde, en yakın mağazaya sığının.

*Pencerelerden ve vitrinlerden, projektörlerden, ağır eşyalardan dolu raflardan uzak durun.

EĞER OKULDAYSANIZ:

*Bir sıra ya da masa altına sığının ve ona sıkıca tutunun.

*Yüzünüzü pencerelerden uzak tutun.

EĞER OTOBÜSTEYSENİZ:

*Otobüs durana kadar koltuğunuzda kalın.

Her nerede olursanız olun, zeminin şiddetle hareket etmesi olasılığına hazır olun.Örtünün, kendinizi sağlam bir nesnenin korumasına alın.Bunu yapamıyorsanız yere çökün, başınızı ve yüzünüzü koruyacak biçimde kapanın.İlk sarsıntıyı izleyecek diğer sarsıntılara da hazır olun.

-15-

DEPREMDEN SONRA ALINACAK TEDBİRLER

Muhtemel bir depreme karşı hazırlık, sallanmalar bittikten sonra meydana gelen şoklar, yangınlar ve çok yıkıcı hasarlar söz konusu olduğunda ne yapmak ve ne yapmamak gerektiğini de içerir.Sözü geçen tehlikelere karşı soğukkanlı olun, sakin davranın.Öncelikle, hayatı tehdit eden durumları dikkate alın.Unutmayın ki 72 saatten daha uzun bir süre yalnız başınıza kalabilirsiniz.

İlgili sağlık ve bakım kurumlarının adreslerinizi listenize ekleyin.Yaşam desteği için elektriğe veya tekerlekli sandalyeye bağlıysanız, ilaveten benzinli bir jeneratör isteyebilirsiniz.

SEL

Sel, normal yatağında akmakta olan suyun muhtelif nedenlerle artarak doğal ya da yapay yatağından taşması sonucu tehlikeye neden olan doğal afettir.

NEDENLERİ:

*Çok şiddetli veya uzun süre yağan yağmurlar,

*Süratle eriyen kar örtüsü,

*Baraj ve bentlerden birden kaçırılan fazla miktarda su,

*Akarsu yataklarında gayri yasal yapılaşmalar,

*Bitki örtüsünün aşırı tahrip edilmesi, ağaçların kesilmesi,

*Akarsu yatağındaki tıkanıklıklar ve doğal olmayan değişiklikler,

*Şiddetli rüzgarların deniz ve göllerden büyük miktarlarda suyu iç bölümlere taşıması,

*Depremler sonucu oluşan dev dalgaların (tusunami) büyük su kütlelerini kara içlerine taşımaları.

GENEL ÖNLEMLER

*Meteoroloji yayınları,ihbarlar yakından izlenmelidir.

*Akarsu yataklarında sürekli ıslah çalışmaları yapılmalıdır.

*Yasal olmayan yapılaşma kesinlikle önlenmelidir.

*Bölgesel radyolar ile tehlike ilanları yayınlanmalıdır.

*Sel tehditi beklenen riskli bölgeler tespit edilmelidir.

-16-

*Bitki örtüsü ve ağaçlar korunmalı, temizlik ve kesim işlemleri planlı yapılmalıdır.

*Risk altındaki yerleşim alanları planlı bir şekilde taşınmalıdır.

Halkın ve görevlilerin bu tür konularda eğitimi sağlanmalıdır.

PRATİK ÖNLEMLER

*Sel akış yönüne dik istikamette yüksek kesimlere doğru uzaklaşmalıdır.

*Yüksek bir yere çatıya, ağaca, iş makinesi üzerine çıkılmalıdır.

-17-